पेंडूर देवीचा मांड एक अद्भुत विलक्षण सोहळा

            इतकी मोठ्या प्रमाणात सर्व लोकांमध्ये या देवीचा मांड या उत्सवाची ख्याती पसरलेली आहे.पूर्वीच्या काळी मांडाची तारीख ठरविली कि पत्राद्वारे पाहुण्यांना किंवा बाहेर गावी राहणाऱ्यांना कळविले जायचे. पण आताच्या सोशल मीडियाच्या जमान्यात फेसबुक किंवा व्हाट्सअप च्या द्वारे माहिती लोकांपर्यंत क्षणात पोहोचते. Youtube च्या विडिओ द्वारे देखील प्रसिद्धी होते.या 14 दिवसात आमच्या गावचा कोणताही रहिवासी इतर गावात मुक्काम करणार नाही. तो कितीही उशीर झाला तरी गावाकडे आपोआप ओढला जातो. कोणालाही कुठेही राहायची इच्छा होणार नाही.
ज्याप्रमाणे देव भक्ताच्या भेटीला आसुसलेला असतो तसेच गावचा रहिवासी तो गावात असू दे किंवा मुंबई पुणे किंवा परदेशात राहत असू दे तो 14 दिवसात एक दिवस तरी देवाच्या भेटीला येणारच. कितीही खर्च झाले किंवा महागाई कितीही वाढली तरी लोक देवाच्या भेटीला येणारच. माहेरवाशीन देखील या काळात आपल्या देवाच्या भेटीला यायला उत्सुक असतात. शेवट शेवट गावातील एकही घर असे भेटणार नाही की कोणाच्या घरात मुंबईकर किंवा पै पाहुणे आले नाहीत. सर्वत्र लोकांची गर्दीच गर्दी दिसणार. गावातील सर्व लोकही दारीं आलेल्या पाहुण्यांचे स्वागत मोठ्या उत्साहाने व न कंटाळता करतात. या उत्सव काळात लोक कुठून कुठून पाहुण्यांची ओळख काढून येतात तेव्हा आपल्या देव व देवीच्या ख्यातीची प्रचिती येते व मन भरून येते.दारीं आलेला पाहुणा देवाच्या रूपात आपल्या दारीं येतो हे सर्व पेंडुर वासियांना मान्य आहे म्हणून त्याची सेवा हीच ईश्वर सेवा मानून लोक त्याचे मानाने स्वागत करतात.नोकरी व्यवसायानिमित्त बाहेरगावी गेलेल्यांची बंद घरे देखील पाहुण्यांच्या स्वागताने भरलेली दिसतात. जसा बारा वर्षांनी कुंभमेळा मोठया गर्दीत साजरा होतो, त्याप्रमाणे पेंडूरमध्ये दर तीन वर्षांनी श्रीदेवी वेताळ व देवी सातेरी, देवी जुगाई च्या कृपेने कुंभमेळा भरतो. श्री देव वेताळ त्याची बहीण श्रीदेवी जुगाईला माहेरपणासाठी वाजत गाजत श्री देव वेताळ मंदिरात घेऊन येतो व तिथे तिची खणा नारळाने ओटी भरून तिला 14 दिवसात आपल्या मंदिरात लोकांच्या दर्शनासाठी थांबवतो. 14 दिवसांनी तिची विधिवत सेवा करून तिला तिच्या घरी सुखरूप सोडतो. असे हे बहिण भावाचे नाते दृढ करतो. 14 दिवस पेंडूरमध्ये प्रति पंढरपूरच निर्माण झालेले असते भक्तांचा मेळा जमलेला असतो. आम्ही लहानपणी सिनेमात पाहिले होते की जत्रेत दोन जुळे भाऊ किंवा जुळ्या बहिणी हरवतात व पुढे चित्रपटाची कथा तीन तास चालते पण आमच्या मांड उत्सवामध्ये कोण हरवत नाही तर ” यहा पर बिछडे हुए लोग मिलते है “. चतुर्थी काळात किंवा इतर वेळी तुमचे नातेवाईक मित्र गावी येऊन जातात पण भेट होत नाही. पण मांडाच्या निमित्ताने खूप सारे शाळा सोबती नातेवाईक इतर पै पाहुणे सहज भेटतात. गळा भेट होते, आताच्या जमान्यात सेल्फी द्वारे फोटो काढले जातात. आमच्या शालेय जीवनात शाळा मंदिराला लागूनच असल्याने आमचे मन शाळेपेक्षा जत्रेत फिरून यायचे.शेवटचे तीन ते चार दिवस शाळेला सुट्टी मिळायची किंवा सकाळी दोन तास शाळा असायची . जत्रेत हर प्रकारची दुकाने असल्याने कोणी पाहुण्यांनी किंवा घरातून दिलेल्या पैशातून खाऊ खाण्यापेक्षा टिकाऊ वस्तू आठवण म्हणून विकत घेतली जायची.